REGISTRY, Windows 95'in (ve Windows NT 4.0'²n) kulland²≡² tⁿm bilgilerin saklad²≡² bir veritaban²d²r. Bir program τal²■t²rd²≡²n²zda, ÷nce Registry'de ÷nceden belirlenmi■ ayarlara bakar ve sisteminize uygun olarak nas²l τal²■aca≡²n² ÷≡renir. Hatta sisteminizi aτt²≡²n²zda Windows 95'in baz² ayg²tlar² tan²mas² iτin gerekli bilgiler de burada yer al²r.
Bu Registry denen veritaban² Windows 3.x'de de vard². Ancak REG.DAT ad²nda, τe■itli ba≡lant²lar iτeren, uygulamalar²n²zda belge aτman²za izin veren basit bir dosyayd².
Ancak Windows 3.x'deki Registry, bunun ÷tesinde fazla beceriye sahip de≡ildi. ╓rne≡in bir belgenin yaz²c² τ²k²■²n² almak iτin ÷nce o belgeyi yaratt²≡²n²z uygulamay², sonra belgeyi aτman²z, son olarak da Yazd²r komutunu τal²■t²rman²z gerekirdi. Windows 95'te ise yazd²rma komutlar² Registry'de tan²mland²≡² iτin ■imdi bir dosyaya sa≡ t²klay²p menⁿden Yazd²r komutunu seτmemiz yeterli.
B÷ylece belgenin aτ²lmas² ve yaz²c²ya g÷nderilmesi i■lemi otomatik yap²l²yor. Bu Windows 3.x Registry'sinin elveri■siz ÷zelliklerinden sadece biri. Sisteminize her yaz²l²m yⁿkledi≡inizde, yeni donan²mlar takt²≡²n²zda gerekli ayarlar SYSTEM.INI, WIN.INI, REG.DAT, WINFILE.INI, CONTROL.INI, ve uygulamalar iτin ayr² ayr² olu■turulmu■ di≡er INI dosyalar²na eklenirdi. ▐imdi ise bⁿtⁿn bu ayarlar iτin tek adres var: Windows 95 Registry.
REGISTRY NASIL ╟ALI▐IR?
WINDOWS 95'i kurarken, donan²m ayg²tlar²n²z tan²mlan²r, daha ÷nce Windows 3.x kurulu ise buradaki INI dosyalar²nda yer alan bilgiler toplan²r ve Windows 95 Registry'sini olu■turan SYSTEM.DAT ve USER.DAT adl² iki dosyada saklan²r. Bu dosyalar \Windows klas÷rⁿ alt²ndad²r. SYSTEM.DAT bilgisayara ÷zgⁿ (genelde donan²mla ilgili) bilgileri saklarken, USER.DAT kullan²c²ya ÷zgⁿ bilgileri (masaⁿstⁿ ayarlar², kullan²c²n²n seτti≡i renk, τ÷zⁿnⁿrlⁿk vs.) iτerir.
Sisteminizi bir a≡ bilgisayar² gibi kurduysan²z sisteminizi kapat²rken farkl² bir kullan²c² olarak oturum aτma seτene≡ini g÷rmⁿ■sⁿnⁿzdⁿr. ▌■te bu seτene≡i kullan²p farkl² bir kullan²c² ismi ile Windows 95'i ba■lat²rsan²z, birden fazla kullan²c² tan²m²na sahip olursunuz. B÷ylece Windows 95 arabirimini farkl² farkl² ■ekillerde ÷zelle■tirebilirsiniz. ▌■te bu durumda farkl² kullan²c²lara ait USER.DAT dosyalar² \windows\profiles\kullan²c²_ad² klas÷rⁿnde saklan²r (burada kullan²c²_ad² elbette sizin Windows 95 aτ²l²rken verdi≡iniz kullan²c² ismi olacakt²r.
Peki, Windows 95 bu iki dosya ile ne yapar? Sisteminiz aτ²l²rken ad²m ad²m ' boot'á s²ras²n² takip ettiyseniz ÷ncelikle sistem kay²tlar²n²n (System Registry) yⁿklendi≡ini g÷receksiniz. ╟ⁿnkⁿ SYSTEM.DAT dosyas² yaz²l²mlar²n²z²n sisteminizdeki τe■itli donan²mlarla do≡ru ■ekilde anla■abilmesi iτin gerekli bilgileri iτerir. Windows 3.x'te ise bu bilgiler CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT ve SYSTEM.INI dosyalar²nda bulunuyordu.
Windows 95 ba■ar²yla aτ²lm²■sa SYSTEM.DAT ve USER.DAT dosyalar²n²n yedeklerini SYSTEM.DA0 ve USER.DA0 adlar²yla yine /Windows klas÷rⁿnde saklar. Windows 95 ile τal²■²rken Registry sⁿrekli olarak gⁿncellenir. Sistemi kapatt²≡²n²zda ise Registry'deki bilgiler tekrar bu DAT dosyalar²na kaydedilir. Sistem dosyalar²n²zda Windows 95'in tekrar aτ²lmas²n² ÷nleyecek bir bozukluk olmu■sa Windows 95, .DA0 soyadl² yedeklere bakarak sisteminizi aτar.
Registry bilgilerine, Windows 95 ile gelen Kay²t Dⁿzenleyici (Registry Editor) program² ile ula■²l²r. Bu program² τal²■t²rmak iτin Ba■lat*╟al²■t²r (Start*Run) komutu ile aτ²lan diyalog kutusunda Aτ (Open) b÷lmesine regedit yaz²p Tamam (OK) dⁿ≡mesine basmak yeterlidir. Kay²t Dⁿzenleyici'yi kullanarak, Registry'de yapaca≡²n²z de≡i■ikliklerle τe■itli sorunlar²n²z² τ÷zebilece≡inizi, Windows 95'e baz² yeni ÷zellikler ekleyebilece≡inizi s÷ylemi■tik. Ancak Registry tam bir barut f²τ²s²d²r! Burada yapaca≡²n²z yanl²■ bir hareket DAT soyadl² dosyalar²n bozulmas²na ve sisteminizin aτ²lmamas²na neden olabilir. Bu yⁿzden a■a≡²daki uyar² noktalar²na mutlaka dikkat edin:
Deneme-yan²lma y÷nteminin Registry iτin geτerli olmad²≡²n², bir kez yan²l²rsan²z sisteminizin bir daha aτ²lmayabilece≡ini unutmay²n.
Registry'de de≡i■iklik yaparken Kay²t Dⁿzenleyici'nin sol b÷lmesinde asla Tⁿrkτe karakter kullanmay²n.
Registry'de her seferde bir de≡i■iklik yap²n ve bu de≡i■iklikten sonra Windows 95'i tekrar ba■lat²p bir sorun olup olmad²≡²n² kontrol edin.
Registry'de de≡i■iklikler yapmadan ÷nce DAT dosyalar²n²n yedeklerini ba■ka bir klas÷re almay² unutmay²n. (Windows'un yedekledi≡i DA0 dosyalar² her zaman i■e yaramayabilir.)
DA0 soyadl² dosyalara gⁿvenmeyip USER.DAT ve SYSTEM.DAT dosyalar²n²n yedeklerini kendiniz al²n. Bunlara DA1 soyad² verebilirsiniz.
Herhangi bir problemde yedekleri geri yⁿklerken ' Registry Nas²l Yedeklenir?'á ba■l²kl² kutuda belirtti≡imiz s²ray² izleyin.
Tⁿm uyar²lar²m²z² da yapt²ktan sonra, ■imdi dilerseniz Registry'de de≡i■iklikler yapmam²z² sa≡layan Kay²t Dⁿzenleyici (Registry Editor) program²na yak²ndan bir g÷z atal²m. Ba■lat*╟al²■t²r*Regedit komutu ile aτ²lan Kay²t Dⁿzenleyici, Windows Gezgini (Windows Explorer) gibi iki b÷lmeli bir pencereden olu■ur. Bu pencerenin sol b÷lmesinde Registry kay²tlar²n²n bulundu≡u klas÷rler s²n²fland²r²lm²■ halde yer al²r. Burada 6 ana klas÷r vard²r ve bunlar ne silinebilir ne de yeni bir ana klas÷r bunlara eklenebilir.
KAYIT D▄ZENLEY▌C▌'N▌N ╓╨ELER▌
KAYIT Dⁿzenleyici'yi kullanarak Registry'ye yeni bilgi girmek iτin kullanabilece≡imiz baz² komutlar var. Kay²t Dⁿzenleyici'nin sa≡ b÷lmesindeki ana klas÷r ve alt klas÷rlere (tu■lara) veya sa≡ b÷lmedeki bo■ bir alana sa≡ t²klay²p Yeni'yi (New) seτti≡inizde kar■²n²za Tu■ (Key), Dize De≡eri (String), ▌kili De≡er (Binary) ve Dword ad²nda d÷rt seτenek τ²kar. Bunlar² s²ras²yla aτ²klayal²m:
Tu■lar. 6 ana klas÷rⁿn alt²ndaki alt klas÷rlere Tu■ (Key) ad² verilir. Herhangi bir ana klas÷re veya alt klas÷re sa≡ t²klay²p Yeni*Tu■ (New*Key) komutunu τal²■t²r²rsan²z bu ana klas÷r veya alt klas÷r alt²nda bir alt klas÷r, yani tu■ yarat²l²r. Sisteminize bir yaz²l²m veya donan²m kurdu≡unuzda Registry'ye yeni tu■lar eklenebilir. Bu konuda verdi≡imiz pⁿf noktalar²na bakarak siz de tu■lar yarat²p bu tu■lara belirtti≡imiz ÷zel isimleri verebileceksiniz. Bu alt klas÷rler klavyede Del tu■una bas²larak silinebilir. Ancak kazara bu tu■lara isim verirken Tⁿrkτe karakter kullanm²■san²z, tu■lar² ne silebilirsiniz, ne de iτlerine bakabilirsiniz. Bu yⁿzden mevcut tu■lar²n²n ismini de≡i■tirmemeye, yeni yaratt²klar²n²zda da Tⁿrkτe karakter kullanmamaya ÷zen g÷sterin. Mevcut tu■lardan birinin ismine kazara Tⁿrkτe karakter eklerseniz sisteminizin aτ²lmayabilece≡ini veya dⁿzgⁿn τal²■mayaca≡²n² unutmay²n.
Registry, 6 ana klas÷rⁿn alt²nda binlerce tu■ iτerir. Ancak her ■ey bir a≡aτ yap²s² halinde dⁿzenlendi≡i iτin arad²≡²n²z² bulmak kolayd²r. Ayr²ca seτili bir tu■un yolunu ÷≡renmek istiyorsan²z Kay²t Dⁿzenleyici penceresinin alt²ndaki durum τubu≡una bakman²z yeterlidir: Burada seτili tu■un yolu g÷rⁿntⁿlenir.
Dize De≡erleri. Her ana klas÷r veya alt klas÷r (tu■) alt²na ⁿτ tⁿr bilgi (de≡er) girebilirsiniz: Dize de≡eri (string), ikili de≡er (binary) ve dword de≡eri. Dize de≡erleri, bir program²n bir ÷≡esini temsil eden metinlerdir.
▌kili De≡erler. ▌kili de≡erler program iτinde, program²n belirli bir ■eyi yapmas²n² sa≡layan ayarlara kar■²l²k gelir. Sonuτ program²n iτinde gerτekle■ebilece≡i iτin kullan²c² taraf²ndan do≡rudan g÷rⁿlmeyebilir.
Dword De≡erleri. Dword de≡erleri de sadece programlama kodunu etkiledi≡i iτin di≡er de≡erlere benzer, ancak program²n sadece belirli bir rutini izlemesinden ba■ka ■eyler de yapar. Genelde ■÷yle bir benzetme yap²l²r: String kullan²c²n²n g÷rdⁿ≡ⁿ ■eydir; dword ise program²n g÷rdⁿ≡ⁿ ■ey. Dword de≡erleri heksadesimal (onalt²l²k) veya desimal (ondal²k) formdad²r.
▐imdilik bu kadar teknik bilgi yeter. Elbette Registry'deki her bir tu■ ve de≡erin bir anlam² var; ancak bunlar²n tⁿmⁿnⁿn anlam²n² τ÷zmek iτin epey bir Windows programc²l²k bilgisi gerekiyor. ▌■te ortalama kullan²c²n²n yan²ld²≡² nokta buras²d²r: ' Benim sorunumun τ÷zⁿmⁿ Registry'de; ama kim bilir nerede?'á diye dola■²r ama arad²≡²n² bulamaz.
Herkesi tek bir yaz²da programc² yapmam²z mⁿmkⁿn de≡il; ancak biraz Registry ile u≡ra■²rsan²z, ▌ngilizce'niz de varsa her tu■un ne anlam ta■²d²≡²n², iτinde ne gibi bilgiler bulundu≡unu zamanla kavrayabilirsiniz. Her seviyeden kullan²c²lar ise burada verdi≡imiz pⁿf noktalar²n² deneyebilir veya Kay²t Dⁿzenleyici'de sorunu ile ilgili bir ara■t²rma yaparak dⁿ■ⁿk bir ihtimalle de olsa arad²≡²n² bulabilir.
